New Model Army - Muziek om nooit te vergeten: Week 26

Het idee is om de link met de muziek aan te klikken (opent in een nieuw venster) en dan tegelijkertijd het blog te lezen.

Week 26. We zijn precies halverwege het jaar en dus ook precies halverwege mijn wekelijkse muziekblog. Tijd voor iets speciaals. Een lang verhaal van een band die al meer dan dertig jaar mee gaat en vele ups en downs heeft gekend. De geschiedenis van mijn grote muzikale liefde allertijden: New Model Army.

New Model Army - Vanity
(klik hier voor de muziek)

New Model Army werd opgericht in 1980 in Bradford door zanger/gitarist Justin Sullivan (Slade the Leveller), bassist Stuart Morrow en drummer Phil Tomkins. In 1982 (drummer Tomkins was inmiddels vervangen door Rob Waddington) kregen ze de kans om (buiten de eigen regio) te spelen in Londen en daar zouden diverse platenbazen aanwezig zijn om kennis met ze te maken. Helaas keerden ze met lege handen terug naar Bradford. Rob Waddington werd ook vervangen en nu nam Robert Heaton de plek achter het drumstel in. Heaton was inval drummer bij Hawkwind. Toch kreeg NMA nu de kans om door het land te touren waarmee ze een flinke groep fans aan zich wisten te binden. Met hun punk-rock en politiek geladen teksten werden ze uitgenodigd door het London Lyceum waar veel punk concerten werden gegeven en NMA mocht dan het voorprogramma verzorgen. Dit betekende flink wat uren heen en weer rijden (Bradford-Londen is 350 km) voor een set van 25 minuten waar ze geen geld voor kregen. In 1983 kwam op een independent label de single "Bittersweet" vlak daarna gevolgd door "Great Expectations".

Begin 1984 werden ze door de producer van TV-programma "the Tube" (op dat moment het meest belangrijke live muziek programma op tv) gevraagd om een opengevallen gat te vullen. Hij had NMA live gezien en vroeg speciaal of ze het nummer "Vengeance" wilden spelen. Vlak voor de uitzending werd het toch te heet onder hun voeten en waren ze bang voor de reacties op de tekst waardoor NMA nog snel van song moest wisselen. Het maakte eigenlijk niks uit, want de band besloot om "Christian militia" te spelen en een stuk of 30 fans die in de studio waren creeerden een enorme chaos. Dit zorgde voor een enorme boost en NMA was niet langer meer een onbekende band. De zojuist uitgebrachte mini-LP "Vengeance" werd een succes en verdrong zelfs the Smiths van de eerste plek in de independent charts. Nu stonden de platenbobo's van de grote labels voor de deur te dringen.

NMA sloot een deal met EMI. In de deal waarin NMA "total artist control" eiste werd ook een regel opgenomen dat EMI een donatie moest doen aan het mijnwerkersfonds. In het Engeland van die tijd wat onder leiding stond van de rechtse partij van Thatcher was dit toch wel opzienbarend. De mijnwerkers stakingen vierden hoogtij en de concerten van NMA werden drukker en drukker bezocht, maar ook intenser qua sfeer. Het tweede album "No rest for the wicked" kwam uit bij EMI en ook een single "No rest" haalde de top 40. Een uitgebreide tour volgde en halverwege deze tour, een dag na een optreden in thuisstad Bradford, besloot de acrobatische bassist Stuart Morrow om de band te verlaten (op dezelfde dag dat een tribune van voetbalclub Bradford City tijdens een wedstrijd afbrandde en er 56 mensen omkwamen). Een enorme klap, want zijn manier van bas spelen was uniek voor het geluid van de band en dit gat leek niet zomaar in te vullen. Toch vond de band een vervanger in de 17-jarige Jason "Moose" Harris. Hij maakte zijn debuut op een benefiet voor de nabestaanden van de tragische brand.

De band was inmiddels ook in de USA getekend door Capitol records en er stond een USA tour op het programma. Maar de band kreeg geen visa om het land in te komen. De geruchten gaan dat dit te maken had met de politieke gedachten en uitlatingen van de band. Wel stonden ze op Glastonbury waar ze een fantastisch optreden neerzetten. Moose kwam zijn belofte na. Hij zou Stuart Morrow doen vergeten. Nou zal ik Stuart nooit vergeten (al heb ik hem nooit live kunnen zien), maar het basspel van Moose kwam toch flink in de buurt.

Het derde album volgde in 1986. "The ghost of Cain". Dit was ook het moment waarop ik instapte. De single van dat album was "51st state" en deze was regelmatig te zien op Music Box (een soort van voorloper van MTV). In mei 1987 zag ik NMA voor het eerst live. Dit was op een anti-apartheids-festival in Amersfoort. Hier speelden ze met o.a. Revelation time (met Ruud Gullit) en Little Steven. NMA had zelfs het nummer "Sun city" op de set staan en hierbij kregen ze assistentie van Little Steven op het podium.

In 1989 kwam het volgende album. "Thunder & consolation". Hierop kreeg de band medewerking van elektrisch violist Ed-Alleyne Johnson die ook tijdens de tour van de partij was. Deze tour ging door heel Europa en ook de USA. Maar het vroeg veel van de relatie tussen de bandleden. En na afloop van deze tour was het bassist Jason Harris die besloot om de band te verlaten. Harris werd vervangen door Nelson en de opnames van een nieuw album konden starten. Het werd "Impurity". Nog steeds met Ed-Alleyne Johnson aan boord werd het album toch iets meer rock dan het meer folky "Thunder & Consolation". Er ontstond ook wat meer onrust binnen de gelederen. Het boterde niet meer tussen NMA, het management bedrijf en de platenmaatschappij. Er werd besloten van beide afscheid te nemen. EMI werd afgesloten met een live album ("Raw Melody Men") en een verzamel album (History). De band verhuisde naar Epic (Sony) om ook wat meer voet aan wal te krijgen in de USA.

Het album dat volgde was "The love of hopeless causes". Een wat donkerder album. Dit had meerdere oorzaken. Politiek gezien liep het allemaal nog steeds niet goed. OK, Thatcher was inmiddels verdwenen maar haar conservatieve partij had opnieuw de verkiezingen gewonnen. Europa zat in een recessie en er zat een golf oorlog aan te komen. Persoonlijk had Justin ook een klap moeten overwinnen. Tijdens een concert in Zwitserland werd hij bijna levensgevaarlijk geelectrocuteerd wat hem niet in de koude kleren ging zitten. Ook de samenwerking met Epic bleek niet een succes. De band had flink wat eigen geld geïnvesteerd in een hele uitgebreide USA tour. Maar Epic sloot hier niet commercieel op aan en daarom viel zowel de plaatverkoop als de kaartverkoop flink tegen. De band besloot daarom dat het een korte samenwerking zou worden en dat het tijd was voor een jaar rust om de toekomst eens goed te plannen.

In dat jaar kon ieder zijn eigen ding doen. Justin tourde met vriend Dave Blomberg weer in kleine club-zaaltjes door Europa, Nelson vormde een eigen band (Nelson's column), Ed-Alleyne Johnson nam een solo album op en Robert Heaton besloot om de tijd bij zijn gezin door te brengen. Na dat jaar zouden Justin en Robert weer bij elkaar komen. Maar persoonlijke- en gezondheidsproblemen zorgden voor nog een langere pauze. Er werd ondertussen via opnames heen en weer van alles geprobeerd maar het bleek dat Justin en Robert muzikaal volledig uit elkaar gegroeid waren. Manager Tommy Tee nam uiteindelijk de leiding en zorgde ervoor dat er in 1998 toch een album zou komen met de titel "Strange brotherhood". Een groot deel van de teksten zijn door Justin geschreven met als achterliggende gedachte zijn aandeel in the British Road Protest Movement. Een organisatie die liever ziet dat huidige verouderde wegen aangepast worden dan de aanleg van nieuwe wegen. Tijdens het mixen van dit album besloten Justin en Robert dat ze hierna uit elkaar zouden gaan.

Vlak daarna werd bij Robert een hersentumor geconstateerd. Ondanks dat deze succesvol werd verwijderd werd een tour onmogelijk en werd zijn plek ingenomen door Michael Dean, de drumroadie sinds 1993. Justin en Tommy Tee hadden een heel plan uitgedacht in verband met de muzikale inkomsten die inmiddels veranderd waren door het internet tijdperk. Ze waren een eigen label gestart (Attack Attack) en voor al het werk (muzikaal en aanverwanten als artwork) werd totale eigendom geëist. Na de tour begon Justin direct met het schrijven van nieuw materiaal. Hij werd bijgestaan door Michael Dean en hij vond zijn inspiratie weer volledig terug. Er werd besloten om het in een eigen studio op te nemen en zelf achter de knoppen plaats te nemen. Total control. Het album kreeg de naam "Eight" mee en volgde in 2000 met er achteraan een uitgebreide tour.

In 2004 tijdens de opnames van het album "Carnival" kwam het vervelende nieuws dat oud-drummer Robert Heaton was overleden aan alvleesklier kanker. Uiteraard betekende dit veel voor Justin die flink wat jaren samen met hem gewerkt had en eigenlijk samen gezien konden worden als New Model Army. Maar de band ging door en tijdens de tour wisselden de leden nog wel eens van instrument (Nelson soms als drummer, toetsenist Dean soms als gitarist). Snel daarna volgde het album "High" en de band klonk meer en meer als een agressieve rockband. Opnieuw een tour en een live album ("Fuck Texas, sing for us") maar ook weer een tegenslag. Op 23 december 2008 overleed zeer onverwachts Tommy Tee. Hij was de grote organisator (tours, merchandising, techniek, platenlabel, website, financieel) bij New Model Army sinds 1982. Een grote klap.

Het duurde even voor de band zich na dit drama weer kon oppakken. Maar uiteindelijk doken ze de eigen studio in voor de opnames van "Today is a good day". Vlak daarna volgde in 2010 het 30-jarig bestaan waarvan de laatste twee shows in Londen werden uitgebracht op CD en DVD. Het was een hectisch jaar geweest en de band besloot weer een rustperiode aan te kondigen. Er werd af en toe een live optreden gedaan en nu was het bassist Nelson die besloot na 22 jaar de band te verlaten om privé redenen. Een paar dagen na het laatste optreden van Nelson in Amsterdam brak er een brand uit in de meubelzaak naast de opslag van de NMA apparatuur. Het verwoeste de complete studio apparatuur van de band net als de touring apparatuur maar ook flink wat archief materiaal. Er werd ook ondertussen auditie gedaan voor een nieuwe bassist en uiteindelijk werd Ceri Monger aangenomen. En uitgerekend op de avond na het eerste optreden van Ceri werden ook nog eens de meeste gitaren van de band uit de tourbus gestolen.

Maar opnieuw liet de band het er niet bij zitten en de opnames begonnen voor het 12e album "Between dog and wolf". Het album kwam uit in september 2013 en liet opnieuw een hongerige band zien die absoluut niet uitgeblust is. BBC filmproducer Matt Reid heeft de afgelopen periode allerlei opnames gemaakt over de band in dat jaar en er wordt verwacht dat dit in de loop van 2014 als film gaat uitkomen.

Persoonlijk heb ik eigenlijk in de loop der jaren geen echt gekke dingen meegemaakt met NMA. Ik kan wel zeggen dat dit veruit mijn meest geziene live-band is. Van de eerste keer in mei 1987 tot mijn tot nu toe laatste keer in december 2013 in de Melkweg (waar ze, en waarschijnlijk ik ook, in december 2014 weer staan) is elk optreden een belevenis op zich geweest. In 1987 nog als jong ventje Altijd weet de band te boeien en ze zorgen altijd weer voor een goed en positief gevoel als ik na afloop in mijn bed kruip.

Links:
"Purity" live 2003: https://www.youtube.com/watch?v=WVgnHaKi6h0
"I love the world" live 2003: https://www.youtube.com/watch?v=VGAbebWwGZc
"No rest" live Marquee 1985 (the great Stuart Morrow on bass): https://www.youtube.com/watch?v=KzjHbbXH2XE
"Heroin" live Marquee 1985 (the great Stuart Morrow on bass): https://www.youtube.com/watch?v=KRS-u51lpa0
"Ambition" live Marquee 1985 (the great Stuart Morrow on bass): https://www.youtube.com/watch?v=nBtbf2LQWdo